Χατζή Νικόλας Καγιαμπής, ήρωας 1821 και Αρχηγός Πεδιάδος (1841-69)

Ιστορική εκδήλωση στο Αβδού αφιερωμένη στη μνήμη των γεγονότων και προσώπων που συνδέονται με τους αγώνες απελευθέρωσης της Κρήτης.

Πραγματοποιήθηκε και φέτος την Παρασκευή 5-8-05 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αβδού Δήμου Χερσονήσου με λαμπρότητα και σε ιδιαίτερα συγκινησιακό κλίμα η ιστορική βραδιά, στη γενέτειρά του ήρωα του 1821 και Αρχηγού Πεδιάδος (1841-69) Χατζή Νικόλα Καγιαμπή ή Χατζηκουκούλα. Η εκδήλωση προς τιμήν του αγωνιστή έγινε στον αύλειο χώρο του βυζαντινού ιερού ναού της Παναγίας της Ευαγγελίστριας.

Η τελετή άρχισε στις 9:50 μ.μ. παρουσία του Βουλευτή Ηρακλείου κ. Κώστα Μπαντουβά, του Αντινομάρχη κ. Μιχαήλ Παπαγιαννάκη, του Δημάρχου Χερσονήσου κ. Σπύρου Δανέλλη, του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Γιάννη Γουβιανάκη, του Προέδρου του Τοπικού Διαμερίσματος κ. Μανόλη Χανιωτάκη, του δρ. φιλολογίας συγγραφέως και Σχολικού Συμβούλου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Αντώνη Σανουδάκη, του αρχαιολόγου και μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου Φίλων του Αλόγου κ. Νίκου Παναγιωτάκη και πλήθος άλλων επώνυμων και ανώνυμων φιλιστόρων ακροατών.

Την εκδήλωση παρουσίασε η πρόεδρος του Συλλόγου εκπαιδευτικός κ. Αντωνία Καγιαμπάκη-Λασκαρίδου, η οποία καλωσορίζοντας το κοινό και ευχαριστώντας τους δωρητές Καγιαμπήδες και τους χορηγούς του Συλλόγου κάλεσε κατόπιν το Δήμαρχο Χερσονήσου στο βήμα. Ο κ. Δανέλλης απηύθυνε εγκάρδιο χαιρετισμό στους παρευρισκόμενους και αναφέρθηκε εν συντομία στο σημαντικό και ποιοτικό πολιτιστικό έργο του Συλλόγου που ξεχωρίζει στην περιοχή. Σημείωσε επίσης τον επερχόμενο οικολογικό κίνδυνο από την κατασκευή του φράγματος χωρίς ουσιαστικά κοινωνικά οφέλη. Στη συνέχεια δόθηκε ο λόγος στο Βουλευτή Ηρακλείου της Ν.Δ. κ. Κώστα Μπαντουβά, ο οποίος με τα πιο θερμά λόγια συγχάρηκε τους συντελεστές της όμορφης αυτής ιστορικής εκδήλωσης, τους συγγενείς που δώρισαν τα ιερά κειμήλια του ήρωα Καγιαμπή και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αβδού.

Η χορωδία του χωριού άρχισε το πρόγραμμα της ιστορικής και μαγευτικής αυτής βραδιάς με το τραγούδι «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», υπό τη δ/νση και καθοδήγηση των αδελφών μουσικών Ανθής και Λίλιαν Κωστάκη και τη συνοδεία του καλλιτέχνη ριμαδόρου και λυράρη Μανόλη Ανδρουλάκη. Η όλη αυτή αρμονική μουσική πανδαισία συνόδευσε με καταπληκτικά τραγούδια και μαντινάδες την εκδήλωση και τις ομιλίες, που ήταν οι εξής: «Η πορεία για την απελευθέρωση και την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα», «Εικόνες Κρητών οπλαρχηγών στο δημοτικό τραγούδι», «Του καπετάν Καγιαμπή το μουλάρι 41ος πολέμαρχος – Ομοιότητες με το μουλάρι του Παρθενώνα» και «Ο Αρχηγός Πεδιάδος Χ" Νικόλας Καγιαμπής ή Χατζή Κουκούλας».

Οι τρεις πρώτες ομιλίες δόθηκαν από του εξαίρετους φιλολόγους κ.κ. Τρούλη Μιχάλη, Ανδρουλιδάκη Μανώλη και Σμυρνάκη Ζαχαρία και η τέταρτη από το στατιστικολόγο ΠΑΓΝΗ κ. Φυσαράκη Κώστα. Ιδιαίτερα σημαντική από ιστορικής άποψης ήταν η πρόταση του πρώτου ομιλητή για την οργάνωση στην Κρήτη επιστημονικών συνεδρίων κατά τακτά χρονικά διαστήματα, όπου θα αναλύονται τα γεγονότα των μεγάλων Κρητικών Επαναστάσεων, έτσι ώστε η τοπική ιστορία να τοποθετηθεί στις ορθές τεκμηριωμένες βάσεις της προκειμένου να αναδειχθεί διεθνώς.

Στη συνέχεια η παρουσιάστρια-πρόεδρος του Συλλόγου κάλεσε ένα-ένα τους δωρητές των ιερών κειμηλίων και πιο στενούς απογόνους του Χ". Ν. Καγιαμπή, οι οποίοι προσήλθαν και συνυπέγραψαν τα σχετικά επίσημα έγγραφα παράδοσης-παραλαβής στον Πολιτιστικό Σύλλογο Αβδού, ονοματίζοντας και επιδεικνύοντας στο κοινό ένα-ένα χωριστά όλα τα παραδοθέντα προς έκθεση ιερά αυτά κειμήλια, που θα εκτίθενται από αυτή τη στιγμή στο Μουσείο-Αρχείο «Στεφάνου Ξανθουδίδου» στο Αβδού.

Οι δωρητές είναι: Γεώργιος Α. Καγιαμπάκης, Νίκος & Γεώργιος Ε. Καγιαμπάκης, Κώστας, ¶ννα & Ελένη Μ. Βυνιχάκη και Θεονύμφη σ. Γ. Σμυρνάκη με τα τέκνα της Κώστα και Ροδάνθη.

Τα δωρηθέντα ιερά κειμήλια του ήρωα Χ". Ν. Καγιαμπή, που τοποθετήθηκαν σε ειδικά κατασκευασμένη εκθεσιακή προθήκη είναι τα εξής: 1.το παράσημο του Όθωνα, 2.το γιαταγάνι με τη θήκη του, 3.το ξίφος, 4. η πιστόλα, 5.το τσιμπούκι και 6.το κανονάκι.

Παρόντες ήσαν επίσης στενοί απόγονοι του μεγάλου τιμωμένου αγωνιστή εκτός των άλλων παραπάνω και οι εξής: Απόστολος Μ. Καγιαμπάκης κάτ. Αθηνών, Γεώργιος Ν. Γουβιανάκης κάτ. Αθηνών, Απόστολος Τσαπάκης κάτ. Ηρακλείου, Ιωάννης Τσαπάκης κάτ. Χερσονήσου κλπ. Η λαμπρή αυτή βραδιά έκλεισε με δεξίωση για όλους τους παρευρισκόμενους με το καθιερωμένο κέρασμα με ρακί κ.ά. παραδοσιακά εδέσματα, προσφορά των οικογενειών των Καγιαμπήδων του χωριού.

Στους συντελεστές αυτής της όμορφης εκδήλωσης ανήκουν όλα τα εύσημα.

Κώστας Γ. Φυσαράκης
Ηράκλειο 9 Αυγούστου 2005